Rodzice pradziadka Józefa Nowickiego

Franciszek i Wincentyna ze Skrzyńskich pobrali się w Butowcach, 30 I 1855, jak on miał 37 a ona 18 lat. W ciągu 20 lat mieli ośmioro (co najmniej) dzieci, średnio co trzy lata. Początkowo mieszkali w Liszczanach parafii św. Józefa z Zasławia, a potem w siedzibie Skrzyńskich w Prochorówce, parafii Butowce.

Franciszek, ojciec Józefa *1818 +1886

Ojciec pradziadka Józefa, prapradziadek Franciszek, syn Ludwika i Franciszki z Oborskich urodził się 22 III 1818 i był ochrzczony w kościele św. Józefa w Zasławiu 31 III tego samego roku.
Według zeznań Aleksandra w areszcie NKWD, był leśnikiem (zarządcą lasów?), bo Aleksander od ojca nauczył się leśnictwa.
Franciszek miał sześcioro rodzeństwa: dwóch rodzonych braci, starszego Aleksandra Felicjana (1813-1867), młodszego Józefa-Eustachego (1821-1831) i jednego przyrodniego (zdaje się) Stanisława (1834-1889) urodzonego (zdaje się) z Teresy z Bieleckich oraz trzy siostry Antoninę (1810-1815), Eleonorę-Matyldę (1815-1817) i Barbarę (być może przyrodnią) żyjącą jeszcze w 1851, bo wspominaną w akcie zgodnu Ludwika.
Franciszek zmarł 9 IV 1886 w Prochorówce, został pochowany w Butowcach.

Wincentyna ze Skrzyńskich, matka Józefa *1837

Matka Józefa, praprababcia Wincentyna ze Skrzyńskich, córka Macieja i Tekli z Karczewskich, którzy miali tuzin dzieci. Byli to: Augustyn (*1820), Baltazar(*1822), Eleonora (*1825), Krystyna (*1827), Jan (*1829), Aleksandra (*1831), Elżbieta (*1832), Józefa Aleksandra (*1834), Antoni(*1835), nasza Wincentyna (*1837), Paweł (*1838) i Cyryl, którego daty urodzin nie znamy.
Siedzibą Skrzyńskich była Prochorówka w parafii butowieckiej.

Dzieci Franciszka i Wincentyny ze Skrzyńskich

Józef *1855 +1917 & Serafina Sapriko && Elżbieta Pieńkowska *1860 +1939

Józef urodził się w Liszczanach 3 XII 1855, ochrzczony 27 XII 1855 kościele św. Józefa w Zasławiu. Wśród chrzestnych jest niezidentyfikowany Andrzej Nowicki syn Ludwika (byc może nieznany stryj) Korzeniowscy oraz Petronela Nowicka, zapewne żona Aleksandra Felicjana.

Józef był buchalterem, 12 VII 1881 ożenił się z 24-letnią Serafiną Sapriką w kościele parafialnym w Krasnem, oboje mieszkali w Szpikowie. Wśród świadków nie ma nikogo z rodziny. Rodzicami Serafiny byli Józefat Saprika i Stefania. Starsza siostra Serafiny (*1850) wyszła w 1873 za Dionizego Edwarda Pieńkowskigo (*1844), który pracował w cukrowni w Szpikowie.

Po kilku latach Józef był już wdowcem. Podejrzewamy, że Serafina zmarła w połogu, a dziecko nie przeżyło, ale nie mamy na to żadnych świadectw. W dniu 26 I 1886 żeni się powtórnie, tym razem z 26-letnią panną Elżbietą (-Wilhelminą) Pieńkowską (1860-1939) dziewiątym dzieckiem (Ludwika-) Władysława i Ernestyny z domu von Wachhausen, siostrą Dionizego Edwarda. Miał z nią troje dzieci.

Dzieci Józefa i Elżbiety

Franciszek Ksawery *1889 +1944

W Szpikowie, parafia Krasne, rodzi się im syn, dziadek Franciszek Ksawery, niestety nie mamy metryki urodzin.

Maria Marcelina Ewa *1894 +1919?

potem mają jeszcze córkę Marię Marcelinę Ewę, nie mamy metryki urodzin, ani pewności co do daty śmierci. Być może chrzczona w wierze luterańskiej po matce. Żyła jeszcze w 1917, kiedy umarł Józef, ale zapewne zmarła przed wyjazdem rodziny do Polski w 1920.

Zygmunt *1898 +1955

i najmłodszego syna Zygmunta urodzonego w Kijowie, mamy metrykę. Rodzicami chrzestnymi Zygmunta i świadkami byli: Stanisław Nowicki (zapewne stryj), Julia Sytnikowa (wdowa, z domu Pieńkowska, była też chrzestną na chrzcinach Pieńkowskich bratanków Elżbiety), Franciszek Nowicki, (zapewne starszy brat, bo dziadek już wtedy nie żył) i Julia Pieńkowska. Być może obie Julie to ta sama osoba, Julia Adela, siostra Elżbiety i wpis jest rozdwojeniem osoby przez pomyłkę.

Józef przeprowadził się do Kijowa przed 1898, bo wtedy przebudowywał dom na Kierosinnej 23, który miał we współwłasności z Adolfem Pieńkowskim, kolejnym bratem. W Kijowie starał się skutecznie o wybór do Rady Miejskiej, gdzie zasiadał w szeregu Komisji, a także pracował przez wiele lat jako buchalter w firmie Greter i Krywanek.

Józef zmarł na zapalenie płuc 14 X 1917 w szpitalu św. Jerzego w Kijowie i został pochowany na cmentarzu Bajkowskim. Nekrolog od rodziny w Kijewlaninie jest nad wyraz powściągliwy.


Stanisław *1858

Stanisław urodził się w Liszczanach 16 I 1858 i został ochrzczony 19 I 1858 w kościele św. Józefa w Zasławiu. Wśród chrzestnych dwoje Korzeniowskich w nieznany sposób związani z Nowickimi oraz Aniela Hott, byc może krewna Tekli Hot, żony Karola Skrzyńskiego (1778-1838) dość odległego krewnego Wncentyny.
Bardzo niewiele wiemy o Stanisławie. Występuje (zapewne) jako chrzestny swego bratanka Zygmunta w 1898. Jest w teczce 4184 korespondencja z 1906 z Opieką Szlachecką z Jampolu (strony 338 i 339) odnośnie Stanisława, ale niewiele z niej wynika.

Bronisław *1860 & Maria Jakuszewksa *1867 +1940

O samym Bronisławie niewiele wiemy, ale wiemy trochę o jego potomkach. Bronisław urodził się w Liszczanach 28 XII 1858, ochrzczony 8 I 1861 u św. Józefa w Zasławiu. Wśród chrzestnych jest panna Katarzyna Nowicka, być może córka jego stryja, Aleksandra Felicjana.

Przeniósł się do Odessy i jako jej mieszkaniec oraz kawaler w czynie registratora kolegialnego wziął ślub w Sławucie 6 VII 1885 z 25 letnią panną Marią Jakuszewską (1867-1940 Chicago), córką Tomasza i Antoniny z Jankowskich. Kopia metryki jest w teczce 4184 strona 397. Jest tam dopisek notariusza, że onże Tomasz był też Szczepanem.

Wydaje sie, że Tomasz był Tomaszem Stefanem synem Grzegorza i Krystyny Koziebrodzkiej urodzony w Białogródce w 1832 roku (wg strony metryki-wołyń), co pasowałoby do roku urodzenia Marii w 1867.

Ze względu na dokumenty w teczce 4184, opisujące starania Marii o paszport, wnioskujemy, że Bronisław już wtedy nie żył lub był zaginiony.
Ocenialiśmy, że Bronisław i Maria mieli dwóch synów. To wymagało wyjaśnienia. Szczęśliwie nawiązaliśmy kontakt z prawnuczką Bronisława, od której dowiedzieliśmy się, że według zapisu jej mamy synów było pięciu.

Dzieci Bronisława i Marii

Wiktor 1886-1940

Udało nam się natrafić na ślady Victora Nowickiego w Chicago. Victor był urodzony 22 XII 1886 w Odessie jako syn Bronisława Siła Nowickiego i Marii A. Nowickiej z domu Jakuszewskiej, córki Szczepana Jakuszewskiego i Antoniny z domu Jankowskiej. Wyemigrował do Stanów w 1907. Mamy metrykę zgonu Marii z 1 I 1940 i metrykę zgonu Victora z 14 VIII 1940.
Victor ożenił się z Heleną Lawnicką (Ławnicką? 1892-1982) również jak on świeżą imigrantką z Polski, córką Antoniego i Franciszki. Mieli dwie córki i syna, który umarł niedługo po urodzeniu. Szczęśliwym trafem zachowały się fotografie rodziców i córek w amerykańskich podaniach paszportowych.

  • Starsza córka Victora, NorthStar Helen (1911-1968) miała córkę Jonquil North Star (1941-2003), a ta zostawiła żyjące współcześnie dzieci, wnuki i prawnuki.
  • Młodsza córka, Gloria Victoris (1916-1984) miała dwie córki Tamarę (1937 - 2017) i drugą młodszą żyjącą współcześnie.
  • W środku między nimi był syn Victor (1913-1913).
Victor pracował w banku i był jego przedstawicielem na Polskę, kiedy pojechał tam na rok w 1920. Jeszcze w Rosji studiował w seminarium duchownym w Żytomierzu. Studia te przerwał po dwóch latach z powodu niedostatku powołania. Jak dowiedzieliśmy sie od wnuczki Victora, po przyjeździe do Chicago mieszkał z Maksymilianem Ławnickim i jego siostrą Heleną. Maksymilian był księdzem Kościoła Polsko-Katolickiego, wyznania, które zezwalało na śluby kapłanów. Wiktor i Helena zakochali się w sobie i Wiktor został księdzem kościoła swojego szwagra. Tym samym zagadka dlaczego w akcie zgonu z 1940 jako zawód Victora jest podany ksiądz.
W czasie przesłuchań w areszcie NKWD Aleksander, brat Bronisława, wymienił (wyłącznie zagranicznych!) krewnych, bratanków w tym Bronisława-Wiktora w Stanach Zjednoczonych. Myśleliśmy, że Bronisław syn Bronisława z 1907 roku na Ukrainie stał się Victorem jak dotarł do Stanów Zjednoczonych w tym samym roku. Ale okazało sie, że to różne osoby, tym bardziej, że wiemy teraz iż w 1907 Wiktor miał 21 lat, Włodzimierz 19, a Bronisław około 16.
Bardzo interesujące wydało nam się pojawienie przydomka Siła w akcie zgonu Viktora.

Włodzimierz 1888-1947

W teczce 4184 wspominany jest Włodzimierz syn Bronisława, którego żona Aniela, córka Władysława, składa prośby w 1915 o potwierdzenie jej szlachectwa, zapewne w celu uzyskania zasiłku. Myśleliśmy, że Włodzimierz wtedy nie żył lub był zaginiony. Tymczasem okazało się, że zaraz po ślubie, już w kwietniu 1909 wyjechał do Chicago, do brata Wiktora, zostawiając Anielę w Rosji. W czasie I wojny światowej przedostał się do Kanady, gdzie wstąpił do armii brytyjskiej, brał udział w wielu bitwach, był ranny, a w końcu, juz jako kapitan, wylądowal w Archangielsku jako attache wojskowy. Po zajęciu miasta przez bolszewików uciekł i na piechotę (lub na nartach) dotarł do Finlandii, a stamdąd do Londynu. W 1922 wstąpił do MI5, a w papierach tej instytucji pojawia się informacja o ślubie z Anielą Konewicz 18 XI 1908.
Włodzimierz, ukończył jako 19-to latek gimnazjum w Złotopolu w 1907, a w 1908 studiował w Uniwersytecie św. Włodzimierza w Kijowie.
Podejrzewamy, że w lecie 1908 miał z Anielą przygodę, ktora zakończyła się wymuszonym małżeństwem.
W Londynie Włodzimierz dostał obywatelstwo brytyjskie, zmienił nazwisko na Valdemar Bruno Nowitt, ożenił się w czerwcu 1921 z Marcelle (Audray Esther) Boiset (1900-1996) i wyjechał do USA w 1926, gdzie mieszkał oż do śmierci w 1947.

Bronisław 1889-1916

Jest w teczce 4184 pismo z 1907 nawiązujące do starań Bronisława (młodzieńca około szesnastoletniego) o uznanie szlachectwa. Wśród dokumentów otrzymanych od wnuczki Wiktora, Alidy, znalazła się koperta listu studenta Politechniki kijowskiej B.B Nowickiego do Wiktora. Ten trop pozwolił nam znaleźć teczkę studenta Bronisława z wieloma szczegółami z jego życia.
Bronisław urodził się 29 XI 1889 w Odessie, został ochrzczony 7 VIII 1890. W 1907 wstapił do 4. gimnazjum w Kijowie, które ukończył w czerwcu 1909. Być może wcześniejsze klasy przeszedł w Złotopolu jak Włodzimierz. W 1909 zapisał się na Wydział Mechaniczny (Instytutu) Politechniki w Kijowie. Studia przerwał w 1914, poszedł do sergijewskiej szkoły artyleryjskiej w Odessie. 5 marca 1916 zginął postrzelony w głowę niedaleko Kuropola pod Postawą, powiat dzisneński guberni wileńskiej. Był obserwatorem artyleryjskim 16 niezależnego dywizjonu artylerii ciężkiej.

Mikołaj

Nic, poza istnieniem o nim nie wiemy.

Wincenty

Nic, poza istnieniem o nim nie wiemy.

Marianna *1863?

W metryce zgonu Franciszka wymienione jest ośmioro dzieci, sześciu synów i dwie córki. Mamy metryki chrztu wszystkich, oprócz Marianny, nie wiemy, czy chrzczona w Zasławiu, czy w Butowcach. Szacujemy rok urodzenia na 1863, żeby zachować regularne, trzyletnie odstępy między rodzeństwem. Nic o niej nie wiemy.

Franciszka Jadwiga *1866

Franciszka Jadwiga urodziła się 7 XI 1866 w Prochorówce, a ochrzczona w Butowcach 4 XII 1866, wśród chrzestnych Aleksander Nowicki, zapewne stryj.
Być może Była ona ta Franią, która poiła młodego Iwaszkiewicza herbatą w domu Józefa w Kijowie.

Wincenty *1869 & Eliza Łada

Wincenty urodził się w Prochorówce 19 VIII 1869, a ochrzczony był w Butowcach 7 IX 1869. Wśród chrzestnych Leonard Skrzyński, syn Baltazara, starszego brata Wincentyny.
O Wincentym dowiedziliśmy się najwięcej z Dzienników Iwaszkiewicza. Ożenił się w Elizą Ładą, córką Pawła i Aleksandry Kępskiej, którą w kilku miejscach opisywał Iwaszkiewicz. Wincenty był w Kalniku buchalterem tamtejsze cukrowni na stanowisku przedtem zajmowanym (aż do śmierciw 1902) przez ojca Iwaszkiewicza. W almanachu Wies' Kiev z 1914 jest opis tej cukrowni i wspominany jest W[ikientyj].F[rancewicz]. Nowicki, buchalter. Mieszkali Nowiccy w służbowym domu cukrowni, w którym przedtem Iwaszkiewicz spędził dzieciństwo.
Wie's Kiev 1914.
W.F. Nowicki, buchalter w Kalniku.
Dom, w którym mieszkali Iwaszkiewicze,
a potem Wincentostwo Nowiccy.

Dzieci Wincentego i Elizy

Jan Hipolit *1901

Nic, poza istnieniem o nim nie wiemy. Ale mamy metrykę chrztu z DAWiO (czyli z Winnicy) z 17 lipca 1901 (urodził się 12. lipca w Kijowie). Ojcem chrzestnym był Hipolit Łada, jak się później okazało brat Elizy i pierwszy trop co do jej krewnych. Co pozwoliło nam odtworzyć rodzinę Ładów.
Metryka Jan Hipolita.
Nasi Ładowie w Spisie Wołyńskim. Eliza była siostrą Bolesława-Hipolita i Wacława-Adama,
były też jej trzy siostry: Maria Barbara, Janina (Jasieńska) i NN. Jarczyńska .

Tadeusz Andrzej *1903 +1967

Lekarz wojskowy.
Pułkownik doktor Tadeusz Nowicki był bratankiem naszego pradziadka Józefa.
Życiorys złożony do Podchorążówki
Nekrolog ŻW 210 5. września 1967.
Grób w Józefowie.

Urodził się 14. grudnia 1903 (1. grudnia wg starego stylu) w Kalniku koło Daszewa. Po wyjeździe w 1920 z Ukrainy zaczął studia medyczne w Szkole Podchorążych Sanitarnych w 1924 roku (III promocja), a po ich ukończeniu w 1930 odbywał w tej szkole służbę.
Zdjęcie z UW
III promocja.

W chórze
1935, kapitan

Tadeusz w 1938 był zarejestrowany jako lekarz w Radomiu. Brał udział w Powstaniu Warszawskim, pod pseudonimem Lech w stopniu kapitana w Warszawskim Okręgu Armii Krajowej - VIII Samodzielnym Rejonie Okęcie, 7. pułku piechoty Garłuch, w sanitariatie jako lekarz naczelny. Zmarł 3 września 1967, pochowany w Józefowie, gdzie przedtem był długoletnim radnym miejskim i kierował ośrodkami służby zdrowia.
Wspomnienia Aliny
Tadeusz Nowicki jako siostrzeniec Hipolita, syn Elizy.

Wspomnienia Władysława, brata Aliny
Niusia to chyba inne zdrobnienie niż Licia, czyli Eliza.

Na marginesie dodajmy, że nasz tata Jan również ukończył tę Podchorążówkę (zaczął w 1933 w XII promocji) i był w latach 60-tych konsultantem w Otwocku jako chirurg specjalista od gruźlicy. Niestety nic od taty nie wiemy o Tadeuszu, jedynie Tenia coś o nim kiedyś wspomniała, przy okazji korespondencji w 1999 z autorami albumu o Podchorążówce.
Jest też Tadeusz wymieniany w dwóch książkach wspomnieniowych, Aliny i Władysława Ładów, krewnych jego mamy Elizy.

Aleksander *1872 +1838

Aleksander urodził się w Prochorówce 19 XI 1872, ochrzczony 3 XII 1872 w Butowcach. Jego chrzestnym był również Leonard Skrzyński i podobnie jak przy Wincentym Józefa Rezler, żona obcokrajowca. Nie wiemy jakie mieli Nowiccy związki z Rezlerami.

Przypadkowo natknęliśmy się na Oleksandra syna Franciszka Nowickiego na liście ofiar terroru NKWD w 1938 roku. W spisie tym były podane sygnatury akt w archiwum winnickim, których skany z tego archiwum otrzymaliśmy. Kluczowym tropem było miejsce urodzenia, Prochorówka, znane nam z aktu zgonu młodszego brata Adolfa. Rok urodzenia pasował nam według kolejności braci w Spisie Wołyńskim i według roku urodzenia Adolfa. Później, kiedy otrzymaliśmy teczkę 4184 z dokładnymi datami urodzeń braci, utwierdziliśmy się w przekonaniu, że to jest nasz Aleksander.

Jeszcze później odnaleźliśmy metryki w księgach kościelnych.
Aleksander długo się nie żenił, aż w czasach zamętu rewolucjnego jako 49-latek (ok. 1921) trafił na zamożną mieszczkę M. Ju. i został na Ukrainie, a nie pojechał do Polski. Pracował jako leśnik, a także w cukrowniach w Szpikowie i Bierszadzie.
W ramach tzw. akcji polskiej zostal w kwietniu 1938 aresztowany przez NKWD, a 29 IX 1938 rozstrzelany w Winnicy.

Adolf *1875 +1930

Adolf urodził się w Prochorówce 17 VI 1875, został ochrzczony w Butowcach 6 VIII 1875.

Miejsce i rok urodzenia poznaliśmy z metryki zgonu zdobytej w USC, potem potwierdziliśmy to metryką chrztu. O tym, która to z licznych Prochorówek zdecydowaliśmy dopiero jak znaleźliśmy wpis o Aleksandrze.

Adolf ożenił się z Oktawią Dzierżbińską (1877-1929), córką Wincentego i Katarzyny z Bolewskich. Tylko w Spisie Podolskim znaleźliśmy jedyną rodzinę Dzierżbińskich, ale jeszcze nie wiemy, czy to rodzina Oktawii.
Adolf był człowiekiem interesu, przemysłowcem i plenipotentem księżnej Radziwiłłowej. Jest jedynym z tego pokolenia, którego mamy zdjęcie.
Adolf zmarł Warszawie 5 VI 1930, niedługo po Oktawii.
Mieli trzech synów, a ci trzej bracia mieli w sumie piątkę dzieci, szóstkę wnuków i jeszcze trochę pra i prapra, jesteśmy z nimi w kontakcie.
O Adolfie wspominał Iwaszkiewicz w Podróżach do Polski.

Dzieci Adolfa i Oktawii

Adolf *1900 +1949

Adolf urodził się 17 VI 1900 w Szepietówce, ochrzczony 31 XII 1900 w Czeczelniku, zmarł na serce 20 IX 1949 w Ostrowcu Świętokrzyskim, pochowany w Łodzi. Ożenił się z Ireną Balbiną Robaszkiewicz (1902-1996) córką Bolesława Narcyza i Heleny z Urbanowskich, mieli syna. Irena miała pięciu braci.

Wincenty Witold *1902 +1975

Wincenty Witold urodził się 9 V 1902 w Czeczelniku, gdzie został ochrzczony 1 VII 1902, zmarł na serce 19 VIII 1975 w Rucianem Nidzie, pochowany na Bródnie w Warszawie. Był dziennikarzem. Ożenił sie z Elżbietą Marią Piekarską (1910-1998).
Wuja Witolda i ciocię Elę znaliśmy osobiście, mieli dwóch synów. Tata mówił, że Wtold to bliski krewny, ale o pokolenie starszy (choć wiekowo tylko o pół pokolenia).

Henryk *1904 +1975

Henryk urodził się 14 VII 1904 w Czeczelniku, gdzie został ochrzczony 30 VIII 1904, zmarł 31 X 1975, pochowany na Bródnie w Warszawie. Był księgowym. Ożenił się z Marią Janik (1910-1991), córką Stanisława i Rozalii Syc, mieli syna i córkę. Maria miała cztery siostry i trzech braci.

Aktualizowane: